Sürü Bağışıklığı Nedir

Sürü Bağışıklığı Nedir? Koronavirüsü Durdurabilir Mi?

Bilinen üç yol var ama çözüm hangisi?

Koronavirüs (Covid-19) salgınını tamamen durdurmanın bilinen üç yolu var. Bunlardan biri salgını durdurmak için serbest dolaşım üzerindeki olağanüstü kısıtlamalar, yoğun test ve karantina önlemleridir. Dünya genelindeki genel bakış da budur. İkincisi herkesi koruyabilen bir aşıdır. Aşı çalışmaları henüz çok temel düzeyde ve yavaş ilerlemektedir. Üçüncüsü ise etkili olabileceği kesin olmamakla birlikte korkutucu bir seçenek: Herd Immunity yani Sürü Bağışıklığı.

Virüs yayılmaya devam ederse, sonunda çok sayıda insan enfekte olmuş olacak ve eğer hayatta kalırlarsa bağışıklık kazanacaklar. Virüsün duyarlı bir konak (insan vücudu) bulması zorlaştıkça kendiliğinden yok olacaktır. Bu fenomen kısaca sürü bağışıklığı olarak bilinir.

Uzmanlara göre en kötü senaryo koronavirüs (covid-19) virüsünün yayılmasını önleyememek. Virüs hakkında elde edilen veriler ve bulaşma hızı göz önüne alındığında, virüsün bu süreçte dünya nüfusunun %60’ına yakınını enfekte etmesi mümkün. Buna dair pek çok projeksiyon mevcut.

Sürü Bağışıklığı Nedir

Özellikle İngiltere ve Almanya‘da salgınının henüz başlarında yapılan çalışmalar bu yönde sonuçlar gösterdi. İngiltere hükümeti, başbakan Boris Johnson önderliğinde sürü bağışıklığı fikrini öne sürdü. Bunu Hollanda Başbakanı Mark Rutte‘nin açıklamaları takip etti.

Ancak salgın dünya genelinde hızla yayılmaya başladıkça, önlem almamanın sağlık sistemleri üzerindeki olumsuz etkisi gündeme getirildi. Yeni verilere göre önleyici tedbirler alınmadığı takdirde ülkelerin sağlık sistemlerinin yetersiz kalacağı ve çökeceği, ardından başka hastalıkları olan insanlara bile hizmet veremez hale gelmesi öngörüldü.

Yeni projeksiyonlar göz önüne alındığında İngiltere salgına karşı strateji değişikliğine gitti. Dünyanın pek çok ülkesinde sert, önleyici tedbirler uygulamaya koyuldu.

Burada unutulmaması gereken nokta şu: Tüm bu karantina, sosyal mesafeyi korumak gibi tedbirler sağlık sistemindeki yığılmayı zamana yaymak üzerine alınan kararlar. Ancak sürü bağışıklığı yöntemi ya da sıkı tedbirler arasında, salgın sonundaki ölü sayısı konusunda sonuç farklı olmayabilir. Üzücü bir gerçek.

Peki Sürü Bağışıklı Tam Olarak Nedir?

Sürü Bağışıklığı Nedir

Nüfusun yeterli sayıda bir kısmının, herhangi bir enfeksiyona karşı topluca bağışıklı olduğu duruma sürü bağışıklığı denir. Bu durum doğal olarak hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Sürü bağışıklığı için, bağışıklığın aşıdan mı yoksa hastalığa yakalanmış insanlardan mı kaynaklandığı önemli değil. Önemli olan insanların bağışıklı olmasıdır.

Uzmanlara göre nüfusun %70’i enfekte olup iyileştiği takdirde, çoğu insanın virüse karşı dirençli olması nedeniyle salgın daha yavaş ilerler. Bunun adı sürü bağışıklığıdır.

Her ne kadar milyarlarca kişinin koronavirüs tarafından enfekte olma olasılığını düşünmek korkunç olsa da, son zamanlarda yaşanan diğer salgınlarda sürü bağışıklığının ortaya çıktığını gösteren kanıtlar mevcut.

Doğum sırasında anomaliliklere neden olması nedeniyle 2015 yılında paniğe neden olan sivrisinek kaynaklık bir hastalık olan Zika virüsünü düşünelim.

2017 yılında virüs büyük oranda sonlandı. Brezilya‘da yapılan bir araştırma, kan örnekleri üzerinden yapılan testlerle Salvador‘daki nüfusun %63’ünün Zika virüsüne maruz kaldığını tespit etti. Araştırmacılara salgının yayılımını, sürü bağışıklığı durdurdu.

Aşılar da aynı şekilde yaygın olarak uygulandığında sürü bağışıklığı yaratır. Koronavirüs (Covid-19) salgınına karşı aşı çalışmaları, dünyanın farklı noktalarında binlerce bilim insanı tarafından yürütülüyor. Ancak yine de etkili bir aşı için 1 yıldan önce bir tarih verilemiyor.

Sürü bağışıklığının işlemesi için insanlar enfekte olduktan sonra virüse karşı dirençli hale gelmelidir. Bu birçok virüs türünde işe yarayan bir yöntemdir. Çünkü süreç sonunda bağışıklık sistemi virüsü yenebilen antikorlarla yüklenir.

Dünya üzerinde şu an için yaklaşık 850 bin kişi koronavirüsten iyileşti. Bağışıklık derecesi bilinmese de daha dirençli olmaları muhtemel. Ancak grip gibi bazı virüsler değişmeye devam etmenin bir yolunu bulur. Bu nedenle mevsimsel mikroplara karşı bağışıklık tamamen kazanılamamıştır.

Bağışıklığa Ne Zaman Ulaşırız?

Sürü Bağışıklığı Nedir
Sürü Bağışıklığı Örnek Grafiği

Sürü bağışıklığına ulaşma noktası R0 olarak ifade edilen yayılma eğilimiyle ilişkilidir. Koronavirüs (Covid-19) için R0 2 il 2.5 arasındadır, bilim insanları enfekte olmuş her kişinin en az iki kişiyi enfekte ettiğini tahmin etmektedir.

Bağışıklığın nasıl çalıştığını aklınızda canlandırmak için hayal edin: Bir popülasyonda 1,2,4,8,16 vb. çoğalan virüs vakalarını düşünün. Ancak insanların yarısı bağışıkşa bu enfeksiyonların yarısı hiç gerçekleşmez ve yayılım hızı belirgin şekilde düşer. Süre içinde salgın bununla birlikte son bulur.

Bir virüs ne kadar bulaşıcıysa, sürü bağışıklığına ulaşmak için o kadar insanın bağışıklık kazanması gerekir. Bu nedenle virüs düşünülenden daha kolay yayılırsa, sürü bağışıklığına ulaşmadan önce daha fazla insan enfekte olmak zorunda kalır. Bir kişinin 3 kişiye bulaştırması durumunda R0 örneği, en basit modele göre, popülasyonunun %66’sının enfekte olmasını gerektirir.

%50 ya da %80 olsun, bu rakamlar dünya çapında milyarlarca enfekte olmuş ve milyonlarca insan öldürmüş olsa da, salgın ne kadar yavaşlatılırsa o kadar yeni tedavi ve aşı çalışmaları ortaya çıkar.

Bilindiği üzere İngiltere başta bu sistemi uygulamaya çalışmış ardından vazgeçmişti. Imperial College London‘da epidemolog olarak görev yapan Azra Ghani şu cümlelerle özetliyor süreci “Aktarımın bastırılması, sürü bağışıklığı oluşturmayacağımız anlamına geliyor”. Başarı için “Virüs yayılımını düşük seviyeye çekmemiz için önlemleri uygulamak zorundayız.” ifadelerini kullanıyor.




Total
0
Shares
Önceki
Julius Neubronner: Fotoğrafçı Güvercinlerin Hikayesi
Julius Neubronner: Fotoğrafçı Güvercinlerin Hikayesi

Julius Neubronner: Fotoğrafçı Güvercinlerin Hikayesi

Kaybolan güvercinden zamanın ötesinde bir buluşa

Sonraki
Koronavirüs (Covid-19) Salgını: Doğru ve Yanlışlar
Koronavirüs (Covid-19) Salgını: Doğru ve Yanlışlar

Koronavirüs (Covid-19) Salgını: Doğru ve Yanlışlar

Neler biliyoruz, neleri yanlış biliyoruz?

Bunları da Beğenebilirsin