Uzun yıllardır Suriye‘de süren savaş, geniş çaplı yıkımlara ve sivillerin ölümüne yol açıyor. Ülkelerinden göç etmek ya da kalıp ölümle burun buruna yaşamak zorunda olan vatandaşlar umutsuz. Ancak Suriyeli sokak sanatçısı Ebu Malik el-Şami topluma umut aşılamak için duvaları boyuyor.
Umudunu kaybetmeyen Ebu Malik el-Şami gündüzleri savaşın tarafı olmak zorunda olduğu halde geceleri savaşa karşı sanatını ifade ediyor.
Bir sabah Suriye‘nin başkenti Şam‘ın 10 km dışında yaşayanlar, gündelik yaşantısından oldukça farklı bir görüntüyle uyandılar. Yıkılmış bir duvarda, kuru kafaların üzerinde, gökyüzüne “Hope” yani “Umut” yazan küçük bir kız resmiyle karşılaştılar. Ebu Malik el-Şami sanatıyla savaşa direniyordu.
Ebu Malik el-Şami 24 yaşında bir genç. Savaşın başladığı 2011 yılında lise öğrencisiydi. Savaş başlamadan önce hükümet karşıtı eylemlere katıldı ve resim yeteneğini devrim mesajları vermek için kullandı.
Sanatını devrim mesajları vermek için kullanan Şami 2013 yılında ÖSO‘ya katılmak için çizim defterleri ve kalemleriyle birlikte Deraya‘ya gitti.
Şami gittiği ilk gün silah eğitimi alıp, ikinci gün çatışmaya gönderildi. 2014 yılında tanıştığı “Dereya’nın Gözü” mahlaslı Majd, onu sokak sanatı yapması için cesaretlendirdi..
Ebu Malik el-Şami ilk etapta resimlerini çizebilmek için boya bulması onu oldukça zorladı.
“Deraya’ya ilk geldiğimde şok oldum. Her yer yıkılmıştı. O zamanlar ordu Deraya’yı sürekli olarak bombalıyor, insanlara saldırıyordu. Halimiz perişandı. Dayanamıyorduk. Her şey yıkılıyordu.” diyor Şami.
Savaşın Ortasında Boya Bulmak
Deraya‘da yıkılan yerlerden biri olan tek sanat dükkanının sahibiyle konuşan Ebu Malik el-Şami ve Majd yıkıntılar arasından boyalar bulmaya çalıştılar.
Tüm bu savaşın ortasında yaşanan riskler de gözardı edilemezdi. Şami sürekli keskin nişancılar tarafından vurulma ve bombalanma riskini yaşıyordu.
Verdiği röportajda özellikle çatılarda çalışmanın çok tehlikeli olduğunu söylüyor ve ekliyor: “En iyi zaman kasabanın sakin olduğu gün batımı ya da gün doğumu zamanları. Bazen de geceleri resim yapıyorum, dolunay zamanı ay ışığını, bazense cep telefonumun ışığını kullanıyorum. Aslında çok yorucu. Her gün cephede savaşıp, serbest vaktim olduğunda da duvar resmi ve çizimler yapıyordum.”
Zamanla Şami ve arkadaşlarının elindeki boyalar azaldı. 2015 yılında savaşırken aldığı yara nedeniyle bir süre bir şey yapamadı. Dereya‘da geçirdiği iki yıl boyunca 30’dan fazla resim çizdi. 2016 Ocak ayında arkadaşı Majd öldürüldü. Ardından rejim ordusu Dereya‘yı muhaliflerin elinden aldı. Şami de diğer muhalifler gibi İdlib‘e gitti.
Ebu Malik el-Şami savaş sırasında duvar resimlerinin kısa ömürlü olduğunu, bu yüzden fotoğraflarını çektiğini söylüyor. Şimdi ise sanatçı İdlib’de sokak sanatına devam ediyor.
Ebu Malik el-Şami‘nin Deraya‘daki son resmi, Halep’teki hava saldırılarına gönderme yapıyor. X’ler Rusya ve Suriye savaş uçaklarını, O’lar ise Suriyeli çocukların duman perdesi yapmak için yaktıkları lastikleri temsil ediyor.
