Rüzgar tüneli; hava gibi hareketli bir gaz içinde bulunan katı cisimlere gazın uyguladığı etkinin incelenmesi, araştırılması ve yorumlanması için tasarlanmış tünellere deniyor. İşte bu tünellerden biri, Atatürk‘ün talimatıyla Ankara‘ya da yapılmış. Biz de sizinle bunun hikayesini paylaşmak istedik.
Ekşi Sözlük‘te “rulerrr” adlı kullanıcı, Ankara‘da zamanında Mustafa Kemal Atatürk‘ün talimatıyla kurulan ve yapımı 1950’lerde tamamlanan “Ankara Rüzgar Tüneli“nin hikayesiyle ilgili oldukça iyi araştırılmış bir hikaye paylaşmış. Dünyadaki başka ülkelerde bile o zamana göre eşi benzeri az bulunan bu Rüzgar Tüneli, maalesef değeri bilinememiş.
Yapıldığı tarihte Avrupa ve dünyanın sayılı rüzgar tünellerinden biri olan Ankara Rüzgar Tüneli, sözlük yazarına göre efektif olarak kullanılmaya başlansa Türkiye büyük ihtimalle uçak teknolojisinde bir devrim yapacak, şu anki konumu Amerika veya İngiltere’nin şu an bulunduğu konumdan farklı olmayacaktı. O yıllarda II. Dünya Savaşı‘na giren Almanya‘nın bile bu boyutlarda bu teknolojiye sahip kullanılabilir tünelleri olmadığı için hayıflandığı söyleniyor.
Peki Neden Ankara Rüzgar Tüneli Kullanılamaz Durumda?
Bu tünelin ise yine bitirildikten sonra önüne duvar örüldüğü ve o yıllarda politikacıların ABD ile yaptığı uçak sözleşmelerinden dolayı atıl bir hale getirildiği söyleniyor. Ülkemizin genç olduğu yıllar için, aslında epeyce büyük ve ileriye dönük bir yatırım olan “Ankara Rüzgar Tüneli“nin şu sıralar atıl bir halde durduğu ve sadece ara sıra belirli kurumlarca kullanıldığı biliniyor.
Rüzgar tüneli daha sonralarda müze olarak kullanılmaya çalışılsa da, insanların fazla ilgilenmediği söyleniyor. Daha sonra kısa bir süre Ankara Üniversitesi‘nin Dişçilik Fakültesi Binası olarak kullanılması kararı alınsa da, muhtemelen bina bu amaçla bir kullanım için tasarlanmamış olduğundan kullanılamamış. Daha sonraları depo, yemekhane ve mescit olarak bir süre kullanılan bina 90’lara kadar aşırı titreşim ve ses çıkardığı için, tasarlandığı amaçla bir türlü kullanılamamış.
Daha sonra 90’ların ortalarında, deneme amaçlı çalıştırılan rüzgar tünelinin, sanılanın aksine benzerlerine göre daha az titreşim verdiği ve benzerleri kadar iyi bir performansta çalıştığı anlaşıldı. Ancak her ne kadar Ankara Rüzgar Tüneli‘nin değeri geç anlaşılmış olsa da, daha sonraları sadece birkaç Aselsan ve TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü‘nün deneyi için kullanılıp, yine atıl halde kullanılmamış.
Ankara Rüzgar Tüneli’nin Önemi
2015 yılında yıkılması iddiasıyla tekrar gündeme gelen, ancak yıkılmayan Ankara Rüzgar Tüneli‘nin önemini ise doğrudan “rulerrr” adlı kullanıcının ağzından aktarmak istedik; “Bu rüzgar tüneli ilk açıldığı yıllarda dünyada ne kadar önemli bir yeri olduğunu anlatmak için belki de şu örnek manalı olacaktır; II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar uçak geliştirmek için gereken sayıda tünele sahip değildirler ve boşta tünelleri olmadığı için değişik bir yola başvururlar. Deneyecekleri uçakların kanatlarına çok ince tabaka oluşturacak şekilde patates sürerler ve uçaklarını fabrika bacalarının üzerinden geçirirler.
Fabrika bacasından çıkan maddelerle nişasta tepkimeye girer ve üzerinden duman akımı geçen bölgeler mavileşir. Buradan kalkıp uçağın havada tutunmasını hesap ederler ve İngiltereye gidip oraları bombalayıp geri dönen uçaklar üretirler. Savaş bittikten sonra almanların havacılık alanında faaliyet göstermeleri yasaklanır ve Almanların rüzgar tünelleri dinamitlenir.
Günümüzde karakuvvetlerinde dünya liderlerinden olan Almanya’nın hava kuvvetlerinin bu kadar zayıf olmasının nedeni budur işte. Aynı dönemlerde ise bizim dünya standartlarının üstünde bir rüzgar tünelimiz vardı ve Boeing, Mc. Donnell, Douglas vs. gibi bir dünya devi şirket kurmamız için önümüzde hiçbir engel yoktu. Kendimiz dışında…”
Bilimsel gelişmelerin öncüsü bir ülke olamayacağımız konusunda bazen çok fazla umutsuzuz. Sürekli olarak suçu başka ülkelerin “Bizim gelişmemizi istememelerine” atmayı sevsek de, bazı şeylerin tek sorumlusu biziz ve sorumluluk almayı, geçmişteki hatalardan ders almayı öğrenmemiz gerekiyor. Umuyoruz ki, geçmişte yapılan bu tip hatalardan ders alır ve ileride de bu tip fırsatları kaçırmayız.
